zondag 11 november 2018

De man die geen hekel had aan Joden - Chaja Polak














Je hebt soms van die dromen waarin alles wat je gewend bent langzaam van karakter verandert  terwijl op het eerste gezicht alles hetzelfde blijft. Alle vertrouwde voorwerpen staan nog op hun plaats, maar ze lijken er met een andere bedoeling te zijn neergezet en ze hebben hun oorspronkelijke functie verloren. Mensen zeggen plotseling het tegenovergestelde van wat ze vroeger hebben beweerd. Je probeert ze nog te benaderen zoals je gewend bent, maar ze begrijpen je niet meer. Je begint je meer en meer machteloos te voelen in een steeds vreemder wordende wereld. En dan, op het onheilspellende moment dat de vervreemding totaal is en je volkomen eenzaam bent, schrik je wakker. Maar wat gebeurt er als je niet wakker kunt schrikken omdat je het in werkelijkheid beleeft?

Schrijfster Chaja Polak lijkt zoiets te hebben meegemaakt toen ze in 2017 het boek Oorlogsouders van Isabel van Boetzelaer las. In dit boek wordt de vader van de schrijfster, de SS’er en rechercheur van de Sicherheitspolizei Willem van Boetzelaer, voorgesteld als een naïeve jongeman die tijdens de Tweede Wereldoorlog onder invloed van zijn schoonfamilie de kant van de Duitse bezetter kiest en aan het Oostfront vecht. Later verricht hij opsporingswerk voor de Sicherheitspolizei in Den Haag, hoewel hij naar eigen zeggen geen hekel heeft aan Joden. Chaja Polak doorziet deze bewering onmiddellijk. Ze weet dat de zaak heel anders in elkaar zit.